یک کارشناس رسانه درباره نوع حاکمیت سایبری کشورهای غربی برای نوجوانان و کودکان می گوید: در غرب و کشورهای پیشرفته حوزه کودک و نوجوان در فضای سایبری بسیار جدی است و در سیاست گذاری فرهنگی و رسانه ای به آن اهمیت ویژه ای می دهند و کاربر کودک و نوجوان کاربر حفاظت شده و محدود شده و مدیریت شده است و اساسا مساله ای به نام رهاشدگی در این فضا را نمی بینیم.
معصومه نصیری کارشناس رسانه درباره نوع نگاه کشورهای اروپایی به حضور کودکان و نوجوانان در فضای مجازی به شفقنا می گوید: کاربری نوجوان و کودک در فضای مجازی برای کشورهای مختلف دنیا موضوع بسیار جدی و غیر قابل اغماضی است و در سطح حاکمیت سایبری و نگاه مبتنی بر مدیریت فضاهای رسانه ای اعم از تبلیغات و انیمیشن و اعم از آنچه در فضای مجازی رخ می دهد، نسبت به کودک و نوجوان شاهد بی تفاوتی یا شاهد غفلت نیستیم.
او با اشاره به عملکرد کشور در این باره ادامه می دهد: عدم غفلت کشور ما به این مقوله و گروه سنی هم دلایل مختلفی دارد. ما در حوزه کودک و نوجوان اگر دغدغه ای داریم از جنس محتوایی است. طبق مطالعاتم، کشورهای مختلف علاوه بر دغدغه محتوایی، معتقدند مهارت هایی که کودک و نوجوان در ارتباط واقعی با سایرین- به ویژه با گروه همسالان خودش- پیدا می کند و از او انسان توانمند تری در مواجهه با اتفاقات و مسائل آتی پیش رو برایش ایجاد می کند، اهمیت دارد.
این کارشناس رسانه با اشاره به نوع مدیریت کشورهای غربی در فضای مجازی توضیح می دهد: در غرب و کشورهای پیشرفته حوزه کودک و نوجوان در فضای سایبری بسیار جدی است و در سیاست گذاری فرهنگی و رسانه ای به آن اهمیت ویژه ای می دهند و کاربر کودک و نوجوان کاربر حفاظت شده و محدود شده و مدیریت شده است و اساسا مساله ای به نام رهاشدگی در این فضا را نمی بینیم.
نصیری ادامه می دهد: قانون فدرال آمریکا برای صیانت از کودکان آنلاین می گوید: “فرزند زیر ۱۳ سال بدون کنترل گری و حضور والدین، اگر از وسایل هوشمند استفاده کند، قانون می تواند حضانت را از والدین به جهت بی صلاحیتی در تربیت بگیرد.” حال اینکه چقدر این مورد از قانون اجرا می شود یا نه، بحث دیگری است. اما این مساله جدی بودن این کشورها را در این فضا و گروه سنی می رساند.
او بیان می کند: در کشور ما هم قانون و مقررات و برنامه ریزی هایی برای این گروه سنی داریم، مثل سند صیانت از کودک و نوجوان در مرکز ملی فضای مجازی، پویش کودکان سایبری که توسط پلیس فتا اجرا می شود و هر سال به زاویه ای از موضوع می پردازد، اما نکته ای که اینجاست اینکه یک بخشی از ماجرا به پلتفرم ها و سکوهای ارائه دهنده خدمات برمی گردد. یک بخشی به توانمند سازی پدر و مادران برای ایجاد قوانین و وضع قوانین و نظارت بر وسایل هوشمند و قانون مند کردن فضا در محیط آموزشی و اینکه این گروه سنی از فضاهای امنی استفاده کنند، برمی گردد.
نصیری می گوید: اینکه چقدر در کشور ما دغدغه این گروه سنی در فضای مجازی وجود دارد، حتما دغدغه برای این مساله داریم، چون درباره آن در جلسات مختلف صحبت می شود، اما اینکه چقدر اجرایی و عملیاتی می شود، اهمیت دارد. چون یک موضوع چند وجهی و چند گانه است و باید وزارتخانه های مختلف پای کار بیایند و نیاز به فرهنگسازی جدی دارد که به نظر می رسد ما توفیقاتی در این حوزه نداشتیم . نکته ای که نمیتوان کتمانش کرد و می توان با توجه به میزان آمار جرایم کودک و نوجوان در حوزه سایبری و اینکه چقدر این گروه سنی در معرض قلدری سایبری و اخاذی سایبری قرار دارند، نشان از این دارد که در این حوزه خوب اقدام نکردیم. این مساله فارغ از تاثیراتِ فرهنگی مخربی است که به جهت در معرض قرار گرفتن زود هنگام کودک و نوجوان در برابر محتواهای که مناسب سن ذهنی و فیزیکی آنها نیست و مخاطراتی ایجاد کرده است و باید به صورت جدی به آن بپردازیم.
این کارشناس حوزه رسانه با اشاره به وضعیت آگاهی والدین از فضای مجازی بیان می کند: ما در حوزه توانمند سازی والدین واقعا خوب کار نکردیم. ما در کارگاه ها شاهد حضور جدی والدین نیستیم. در آن فضاها علاوه بر شناسایی میزان آسیب هایی که در این حوزه وجود دارد، شکاف آگاهی و دانایی و اطلاعاتی و توانمندی استفاده از ابزار در این حوزه شناخته می شود و فرزندان به راحتی می توانند پدران و مادران خود را مورد غفلت قرار دهند.
او با اشاره به تجربه و مطالعات دیگر کشورها برای این فضا توضیح می دهد: دنیا این فضا تجربه کرده و این مسیری را طی کرده است و به سمت ایمن سازی فضای سایبر و وضع قوانین بازدارنده و پیشگیرانه رفته است. برای اینکه افراد در این فضا حضور داشته باشند، حتی سیم کارت های مخصوص این گروه سنی را دارند به ویژه برای کودک که ملاحظات جدی تری دارد و مالکیت سیم کارت و device قائل نیستند. همچنین آنها دارای اینترنت امن و نظارت شده هستند که محتواهای دقیق و درست داشته باشد و سعی می کنند در این فضا آگاهی ها و توانمند سازی و مهارت افزایی مخاطب را هم مد نظر قرار دهند و در تلاشند تبعات احتمالی که در این فضا ممکن است برای کودک و نوجوان رخ دهد را دور کنند.
او مثال می زند: تجربه موفقی در کشورهای حوزه اسکاندیناوی وجود دارد چرا که آنها سعی در پر کردن اوقات کودکان با فضای واقعی هستند و از فضای رسانه ای نه فقط برای سرگرمی بلکه نوعی بازی آموزی دارند که کودک از پرسه زنی بیهوده و بی هدف در این فضا دور شود و سعی می کنند بر توانمندی سازی نظام رسانه ای و نظام خانواده و مدل های دسترسی و نظارت ها و حکمرانی سایبری تمرکز کنند. مواردی که فکر می کنم جایش در کشور ما خالی است نه اینکه کاری انجام نشده باشد، بلکه کافی نیست. چون این فضا به شدت اغواکننده و به شدت جذاب و شبکه ای است و ممکن است کودک را در لایه های مختلف سردرگم کند.
نصیری در پایان با تاکید بر نقش خانواده می گوید: خط مقدم سواد رسانه ای خانواده است. چون خانواده انتخاب رسانه، الگو سازی، ذائقه سازی رسانه را انجام می دهد و در این فضا کار می کند و اقدام جدی باید انجام دهد. خانواده ها باید نسبت به لایه های مختلفی که کودک در مواجهه با آن قرار می گیرد و آن لایه ها ممکن است کودک را مورد آسیب قرار دهند و یا حتی تهدیدی برای نهاد خانواده باشد و هویت هایی که برای کودک ساخته می شود و مخاطراتی که در مسیر بروز و ظهور او و کنشگری او در فضای آنلاین وجود دارد، آموزش داده شود.
نصیری خاطر نشان می کند: بسیاری از والدین ما اساسا مخاطرات این فضا را نمی شناسند و تنها محتوای جنسی و نهایت ارتباط با افراد غریبه برایشان مساله است. اما هویت های ایجاد شده، ارزش های ایجاد شده، نظاماتی که در ذهن کودک در بر هم زدن ذهن و چیدمان است هم باید مورد توجه قرار گیرد.
او توضیح می دهد: سواد رسانه ای، سواد اطلاعاتی و حتی سواد ارتباطی به والدین در این فضا کمک کند. ما نیازمندیم خانواده ها در حوزه شناخت رسانه و در حوزه کنشگری رسانه و تربیت رسانه ای ورود جدی داشته باشند که والدگری دیجیتال و موفقی را در هزاره سوم داشته باشند و بتوانند دقیق تر رفتار کنند و کمتر در معرض مخاطرات قرار بگیرند و بتوانند الگوی درستی برای فرزندانشان باشند.
نصیری می گوید: والدین باید بدانند کودکانشان آنچه توصیه می کنند، نخواهند شد. کودکان آنچه هستید و می بینند، می شوند. اگر شما مساله الگوی مصرف رسانه دارید باید رژیم مصرف رسانه ای اخذ کنید.
انتهای پیام
